آمپول هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) از جمله داروهای کورتونی است که برای رفع اختلال غده فوق کلیوی و همچنین درمان برخی از التهابات پوستی مثل اگزما و پسوریازیس توسط پزشک تجویز میشود. مصرف بیرویه و خودسرانه داروهای کورتونی میتواند عوارض خاصی مثل پوکی استخوان، چاقی، مشکلات چشمی و اختلال در حافظه به دنبال داشته باشد.
کورتون ها چه عوارضی دارند؟
هر دارویی به موازات تاثیرات مثبتی که بر روند بهبود بیماری دارد دارای عوارض خاصی هم میباشد که ممکن است در برخی افراد این عوارض خود را نشان دهند. در این میان کورتونها به دلیل اینکه علائم بیماری را به سرعت برطرف میکنند از محبوبیت خاصی برخوردار شدهاند. این در حالی است که در صورت مصرف بیرویه این داروها میتوانند عوارض جدی بر فرد مصرفکننده تحمیل کنند. داروهای کورتونی شامل پردنیزولون، بتامتازون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون، ترپامسینولون، هیدروکورتیزون و کلوبتازول میباشند. برخی از مهمترین عوارض این داروها به شرح زیر است:
پوکی استخوان
چاقی
مشکلات چشمی
اختلال حافظه
تورم
نازک و قرمز شدن پوست
تحلیل رفتن عضلات
بینظمی ضربان قلب
افسردگی، سردرد و سرگیجه
رشد موهای زائد
اختلال در قاعدگی و…
لازم به ذکر است که کورتونها در خیلی از موارد نجاتبخش جان انسان میشود. استفاده از آمپولهای کورتونی در موارد حساسیت شدید و یا در حملات شدید آسم میتواند راه تنفسی را باز کرده و جان بیمار را نجات دهد. بنابراین اگر در صورت لزوم از کورتونها استفاده شود میتواند مفید واقع شود اما مصرف خودسرانه و بیرویه آنها قطعا عوارض خاصی به دنبال خواهد داشت. در ادامه با یکی از داروهای کورتونی با عنوان آمپول هیدروکورتیزون آشنا میشویم.
آمپول هیدروکورتیزون برای چیست؟
آمپول هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) از جمله داروهای کورتونی است که به منظور درمان جایگزینی در نارسایی غده فوق کلیوی استفاده میشود. از این دارو همچنین در درمان علامت التهاب و آلرژی در جهت سرکوب کردن سیستم ایمنی هم استفاده میشود. علاوه بر این از پماد هیدروکورتیزون هم برای درمان برخی از التهابات و بیماریهای پوستی مثل اگزما و پسوریازیس هم استفاده میشود.
نامهای تجاری، موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی
نامهای تجاری
Hydrocortone , Cortef , Solu-Cortef , Colocort
موارد مصرف
درمان آلرژی، رفع اختلال غده فوق کلیوی
عوارض ورم پا، افزایش فشار خون، آکنه، پوکی استخوان، سردرد، سرگیجه، احساس سرخوشی، تشنج، اختلال در خواب، افزایش اشتها، افزایش وزن، مشکلات گوارشی مثل معده درد، سوءهاضمه و تهوع، بینظمی قاعدگی، افزایش قند خون
تداخل دارویی
باربیتوراتها، فنی توئین یا ریفامپین، ایزونیازید و سالیسیلاتها، استروژنها
مقدار و نحوه مصرف آمپول هیدروکورتیزون
مقدار و نحوه مصرف داروی هیدروکورتیزون در افراد مختلف متفاوت است و باید توسط پزشک تعیین گردد. توجه داشته باشید که در مدت درمان با این دارو سیستم ایمنی شما نسبت به قبل ضعیفتر میشود و بیشتر مستعد عفونت میباشید. بنابراین در ارتباط برقرار کردن با بیماران دیگر احتیاط کنید.
نکاتی که در ارتباط با مصرف آمپول هیدروکورتیزون باید بدانید
درصورت سابقه ابتلا به فشار خون، مشکلات قلبی، کبدی، کلیوی، گوارشی، تیروئید، پوکی استخوان، صرع، بیماریهای اعصاب و… قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
اگر اخیراً واکسیناسیون انجام دادهاید به پزشک خود اطلاع دهید.
در دوران بارداری یا شیردهی با نظر پزشک این دارو را مصرف کنید.
هر نوع سابقه حساسیت دارویی را به اطلاع پزشک برسانید.
دوره درمان را تا پابان کامل کنید.
طی درمان با این دارو معاینات و آزمایشات دورهای را بطور منظم انجام دهید.
مصرف این دارو میتواند در شما احساس خستگی ایجاد نماید بنابراین بهتر است در این مواقع از رانندگی کردن خودداری کنید.
خونریزی ماهیانه در خانمها با مصرف این دارو ممکن است نامنظم شود.
مصرف طولانیمدت هیدروکورتیزون در کودکان و نوجوانان ممکن است در رشد آنها اختلالاتی ایجاد کند.
توصیهها و مراقبتهای پرستاری برای مصرف آمپول هیدروکورتیزون
وضعیت خون بیمار باید بطور مرتب تحت نظر و کنترل پزشک باشد.
طی مصرف این دارو میزان تراکم استخوانی بیمار را چک کنید، چرا که مصرف طولانی مدت آن ممکن است باعث ضعف استخوان شود.
این دارو در افراد سالمند باید با احتیاط مصرف شود.