سیب زمینی ترشی گیاهی است علفی پایا که ارتفاع آن ۲- ۵/ ۱ متر میرسد. ساقههای سیب زمینی ترشی چوبی و یکساله است و برگهای سیب زمینی ترشی بیضی و نوکتیز با دندانههای ریز، گلهای سیب زمینی ترشی زرد و شبیه گل آفتابگردان ولی خیلی کوچکتر که در مهر و آبانماه ظاهر میشوند. ریشه سیب زمینی ترشی به صورت غدههای گوشتی و مملو از مادهای به نام Inuline است که شبیه به نشاسته میباشد.
سیبزمینی ترشی در اغلب شرایط آبوهوایی میروید و در مقابل خشکی مقاوم است. غدههای سیب زمینی ترشی در صورتی که برداشت نشوند بخوبی در زمین میمانند و سرمای تا ۱۵ درجه سانتیگراد زیر صفر را تحمل مینمایند. کاشت سیب زمینی ترشی از طریق کاشت غدههای آن خیلی زود یعنی اوایل اسفند البته در روزهایی که رطوبت خاک مناسب برای به هم زدن و کاشت باشد صورت میگیرد. فواصل بوتهها ۷۰* ۶۰ سانتیمتر و برای کاشت میتوان از غده کامل یا از نصف غده استفاده کرد. همینکه گیاه سیب زمینی ترشی روییده و به ارتفاع ۳۵- ۳۰ سانتیمتر برسد خاک دادن پای بوتهها آغاز میشود. برداشت محصول سیب زمینی ترشی را میتوان از اواخر مهر و اواسط آبان بسته به شرایط اقلیمی شروع کرد. در ایران در اغلب مناطق کاشته میشود. بهطور کلی سه رقم سیب زمینی ترشی کاشته میشود یک رقم با غده نخودی رنگ، یک رقم با غده صورتی رنگ و یک رقم با غده قرمز مانند سیب زمینی شیرین.
ارزش غذایی سیبزمینی ترشی
سیب زمینی ترشی خام حاوی ویتامینهای زیادی به خصوص ویتامینهای A، C و 3B و عناصر دیگر میباشد. این ماده غذایی همچنین حاوی پتاسیم، آهن، تیامین، نیاسین، فسفر، مس، منیزیم، اسیدفولیک و اسید پانتوتنیک (ویتامین B5) است. اینولین موجود در سیبزمینی ترشی به فروکتوز تبدیل میشود و برای همین میتواند در افراد حساس باعث نفخ و باد شود. به عقیده متخصصان تغذیه، سیبزمینی ترشی انرژیزا بوده و خواص ضدعفونیکنندگی دارد. این ماده غذایی همچنین میتواند باعث افزایش شیر خانمهای شیرده شود. باید بدانید که میزان انرژی موجود در 100 گرم سیبزمینی ترشی حدود 76 کالری است.
سیبزمینی ترشی در آشپزخانه
بخش خوردنی سیبزمینی ترشی همان غده آن است که میشود به صورت خام یا پخته خورده شود. این غدهها با یک ریتم منظم در طول زمستان رشد میکنند. طعم این ماده غذایی در حالت پختهشده دلچسب است و میتوان از آن مانند خود سیبزمینی در تهیه انواع غذاها استفاده کرد.
سیبزمینی ترشی سرشار از اینولین است. بدن ما نمیتواند این ماده را هضم کند و برای همین هم سیبزمینی ترشی خاصیت سیرکنندگی بسیار بالایی دارد. مزیت دیگر سیبزمینی ترشی اندک بودن میزان کالری آن است.
توجه داشته باشید که برخی افراد نسبت به اینولین حساسیت دارند و نمیتوانند این ترکیب را تحمل کنند. به خاطر اینکه این ماده در رودهها تخمیر شده و باعث بروز دل درد و ناراحتیهای روده میشود.
سیبزمینی ترشی به اندازه کافی بزرگ است اما خیلی زود رطوبت خود را از دست داده و به سادگی چروکیده میشود. برای همین بهتر است بعد از چیده شدن مصرف شوند. اینولین موجود در سیبزمینی ترشی به فروکتوز تبدیل میشود. فروکتوز یکی از آن ترکیبات قندی است که برای دیابتیها مفید و قابل استفاده است.
سیب زمینی ترش و دیابت
سیب زمینی ترشی از بروز بیماری قند جلوگیری کرده و باعث چاقی و زود هضم شدن غذا می شود.
دکتر محمد دریایی، متخصص تغذیه و علوم زیستی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: سیب زمینی ترشی یک غذای ایده آل
برای مبتلایان به مرض قند است و حتی از بروز بیماری مرض قند جلوگیری می کند، کسانی که در اثر
ابتلا به بیماری قند لاغر و ضعیف می شوند، غذایی بهتر از سیب زمینی ترشی برای تقویت آنها وجود ندارد.وی
افزود: سیب زمینی ترشی باعث چاقی شده و زود هضم بوده و درمان کننده زخم معده و روده است که
در ساختار آن نشاسته، مواد پروتئینی و چربی و همچنین یک ماده مخصوص ضد بیماری قند وجود دارد.
دریایی در ادامه تصریح کرد: نوع سوخته این نوع سیب زمینی برای تقویت مو و ضماد آن جهت درمان امراض
جلدی و زخم های پوستی مفید است.
وی خاطرنشان کرد: در اثر اشکال در نوع عملکرد و کم شدن انسولین که یکی از ترشحات لوزالمعده است شخص
مبتلا به مرض قند می شود، اما مصرف سیب زمینی ترشی می تواند از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرده و
یک غذای ایده آل برای بیماران مبتلا به مرض قند باشد
خواص کاربرد سیب زمینی ترشی:
سیب زمینی ترشی در غدههای آن ماده Inuline وجود دارد. این ماده که از هیدراتهای کربن است شبیه به نشاسته میباشد ولی مانند نشاسته معمولی بسادگی در معده تبدیل به قند نمیشود. مزه آن کمی شیرین و شبیه سیب زمینی معمولی است.
سیب زمینی ترشی خیلی سریع الهضم و زودپز میباشد، بهطوری که سیب زمینی ترشی ظرف ۱۵- ۱۰ دقیقه در آب جوش پخته میشود. در ایران معمولا بهطور ناپخته و خام با سرکه و ترشی آن را میخورند ولی پخته آن نیز خیلی لذیذ است و چون نشاسته آن بخصوص در غدههای تازه به سختی تبدیل به قند میشود برای اشخاصی که بیماری قند دارند در رژیم غذایی جانشین خوبی برای سیبزمینی است. سیب زمینی ترشی باید تازه مصرف شود زیرا اگر مدتی بماند ممکن است اینولین آن تبدیل به قند بشود و خاصیت رژیمی خود را از دست بدهد.
سیب زمینی ترشی از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی غده آن کمی گرم و تر است برای چاق شدن خوب است و محرک نیروی جنسی میباشد، برای سرفه و خشونت سینه نیز نافع میباشد.
خواص درمانی سیب زمینی ترشی
۱- خوردن آن برای سرفه و خشونت سینه نافع است، محرک نیروی جنسی میباشد، چاقکننده است.
۲- کسانی که مرض قند دارند تازه آن را میتوانند مصرف کنند، لاغری را که در اثر مرض قند باشد برطرف میسازد.
همیشه یادتان باشد زمانی که میخواهید از یک ماده غذایی یا گیاهی به عنوان یک ماده درمانی استفاده کنید حتماً قبل از استفاده با پزشک یا عطار مشورت کنید. به خاطر اینکه گیاهان حاوی ترکیبات فعالی هستند که امکان دارد روی درمان شما و داروهایی که میل میکنید تاثیر بگذارند. پس اگر مشکل خاصی دارید و یا در مصرف یک گیاه یا ماده غذایی شک دارید حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
سیبزمینی ترشی حاوی خواص زیادی از جمله خواص ملینی و تقویتکنندگی است. این ماده غذایی دیورتیک است یعنی ادرارآور و همچنین اشتهاآور است. این ماده غذایی یکی از درمانهای طبیعی و معروف دیابت و روماتیسم است و فشارخون را پایین میآورد. از سیبزمینی ترشی برای رفع سرفه و سینه درد نیز استفاده میشود. زود هضم بودن این غده مفید برای بهبود زخم معده و روده میباشد.