سولفات روی یا زینک سولفات چیست؟
نیاز فرد بالغ به روی در روز 16 میلی گرم است ولی در افراد بیمار روزانه باید 220 میلی گرم سولفات روی تجویز شود. در ترمیم زخم پوست، بدن نیاز مبرم به روی دارد. تجویز پمادهای روی در بهبود زخم موثر است. امروزه به جای کپسول سولفات روی از سیترات و گلوکو نات روی استفاده می شود که مزیت بیشتری نسبت به کپسول سولفات روی دارد.
روی نقش بسیار ضروری در مراحل تولید مثل دارد. شیر مادران تنها منبع روی برای شیرخواران است. اگر چه به تدریج غلظت این عنصر در شیر مادر کمتر می شود. ولی این امر نباید باعث پیدایش کمبود روی در طفل شود.
زینک سولفات ZINC SULFATE
نام فارسی زینک سولفات
نام انگلیسی ZINC SULFATE
نام تجاری دارو Zinc 220
گروه دارویی تأمین کننده روی
اشکال دارویی سولفات روی :
Capsule: 220 mg
مکانیسم اثر برای ترمیم کافی و تکامل استخوانی و مفصل (روی %23) مورد نیاز است.
مکانیسم اثر سولفات روی:
روی برای حفظ ساختمان اسیدهای نوکلئیک ، پروتئین ها و غشاهای سلولی ضروری است . به علاوه ، رشدطبیعی و تقسیم سلولی ، ترمیم بافتی ، بلوغ جنسی و دستگاه تولید مثل ، عادت به تاریکی و دید در شب ، التیام زخمها، دفاع ایمنی بدن ، ادراک چشایی و احتمالا بویایی از اعمال فیزیولوژیک وابسته به روی می باشند.
فارماکوکینتیک سولفات روی :
جذب نمک های روی ازمجرای گوارش ناچیز می باشد. تقریبا20-30 درصد از روی موجود در رژیم غذایی از طریق دوازدهه و ایلئوم جذب می شود. این عنصر اساسا در گلبولهای قرمز و سفید و همچنین در عضلات ،استخوان ها، پوست ، کلیه ها، کبد،لوزالمعده ، شبکیه و پروستات ذخیره می شود. راه اصلی دفع روی (تقریبا 90درصد) از طریق مدفوع است و میزان کمی نیز از راه ادرار و عرق دفع می شود.
موارد مصرف :
موارد مصرف جلوگیری از کمبود روی، آرتریت روماتوئید، آکنه آکرودرماتیت آنتروپاتیکا، ویلسون . سولفات روی به عنوان مکمل در پیشگیری و درمان کمبود روی مصرف می شود.
نیاز به این ماده معدنی در حالاتی از قبیل سوختگی ها، سیروزکبدی ، دیابت ، بی اشتهایی ، گاسترکتومی ،اختلالات ژنتیکی ، نوزادان نارس ،عفونت های مزمن ، بیماریهای روده ،بیماری لوزالمعده ، بیماری کلیوی ،اختلالات پوستی ، استرس و ضربه ممکن است افزایش یابد.
میزان مصرف مکمل غذائی، آکرودرماتیت آنتروپاتیکا:
بالغین: خوراکی ۲۲۰ـ۲۰۰ mg سه بار در روز.
کودکان: خوراکی ۳/۰ mg/kg/day
ویلسون:
بالغین: ۲۰۰ـ۱۰۰ mg روزانه خوراکی.
توضیحات دارو عوارض جانبی:
گوارشی: تهوع، استفراغ، دل پیچه، سوزش سردل، تشکیل زخم.
مقدار مصرف بیش از حد: اسهال، راش، دهیدراتاسیون، بی قراری.
احتیاطات:
در حاملگی (در گروه A قرار دارد) بااحتیاط مصرف شود.
ملاحظات پرستاری:
پیگیری آزمایشگاهی:
ـ سطح روی در طی درمان.
توصیه ها:
ـ برای کاهش دل آشوبه دارو را با غذا مصرف کنید. از مصرف لبنیات خودداری کنید.
ارزیابی بالینی:
پاسخ درمانی: از بین رفتن کمبود روی.
آموزش به بیمار و خانواده:
ـ برای اینکه دارو مؤثر باشد باید به مدت دو ماه داده شود.
ـ در صورت رخ دادن تهوع، استفراغ، راش، استفراغ شدید و بی قراری فوراً گزارش دهید.
هشدارها:
در صورتی که بیمار دچارکمبود مس باشد، مصرف روی ممکن است کمبود مس را تشدید کرده یا سطح سرمی آن را کاهش دهد.
عوارض جانبی سولفات روی : مصرف مقادیر زیاد داروندرتا ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی به ویژه اشکال در هضم و درداپی گاستریک ، تهوع و مشکلات هماتولوژیک شود.
تداخل های دارویی سولفات روی: مقادیر زیاد روی ممکن است جذب مس از طریق روده را مختل نماید. نمکهای روی ممکن است جذب تتراسیکلین ها را از طریق ایجاد شلاتهای غیرمحلول کاهش دهند. از اینرو فاصله زمانی حداقل 2 ساعت بین تجویزمکمل های روی و تتراسیکلین ها ضروری می باشد.
نکات قابل توصیه :
1 ـ دارو حداقل یکساعت قبل یا دو ساعت پس از غذا (مگر درصورت تحریک گوارشی ) مصرف شود.
2 ـ در صورت لزوم می توان محتویات کپسول را روی غذای سرد ریخته ومصرف کرد.
3 ـ از مصرف غذاهای حاوی کلسیم ، فسفرو فیتات با این دارو باید خودداری گردد.
4 ـ در صورت ایجاد تهوع ، اسهال ، بثورات پوستی ، استفراغ شدید، از دست رفتن آب بدن و بیقراری ، مقدار مصرف دارو بایدکاهش یافته یا تا کنترل علایم فوق مصرف نشود.