این دارو در مقایسه با ضد افسردگیهای سه حلقه ای بلوکرنورونی ضعیفی برای باز جذب سروتونین و نورآدرنالین است، در عین حال باز جذب دوپامین را نیز مهار می کند. اثر ضد افسردگی آن ممکن است تا 4 هفته بعد از شروع درمان مشهود نباشد. این دارو در کمک به ترک سیگار نیز کاربرد دارد.
فرم خوراکی آن به صورت هیدروکلراید است. برای به حداقل رساندن عوارضی چون بی قراری، اضطراب و بیخوابی که در مراحل شروع درمان دیده می شود و نیز برای کاهش خطر تشنج بایستی افزایش دوز تجویزی باشد. مجموع دوز روزانه بایستی به صورت منقسم در مقدارهای برابر تجویز شود و از میزان حداکثر دوز تعیین شده در هر وعده و نیز میزان دوز بتنهایی نباید فراتر رفت. بیخوابی در شروع درمان را می توان با حذف دوز شبانه دارو، کاهش داد. در بیماران دچار اختلال کبدی و کلیوی نیز بایستی دوز را کاهش داد.
مکانیسم اثر بوپروپیون
-مکانیسم اثر این دارو هنوز دقیقا مشخص نیست. بازدارنده ی بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین؛ ممکن است از طریق مسیرهای dopaminergic یا noradrenergic عمل کند.
فارماکوکینتیک بوپروپیون
بوپروپیون از دستگاه گوارش به خوبی جذب می شود و ممکن است متابولیسم گذر اول وسیعی داشته باشد چندین متابولیت این دارو از نظر فارماکولوژیک فعال تر و نیمه عمر طولانی تری دارند و سطح پلاسمایی بالاتری نسبت به ترکیب مادر ایجاد می کنند. هیدروکسی بوپروپیون، متابولیت اصلی بوده که از نظر قدرت (potency) معادل با خود بوپروپیون است. تریوهیدروبوپروپیون و اریتروهیدروبوپروپیون از طریق هیدروکسیلاسیون و یا رداکسیون تولید شده و حدود یک دهم تا یک دوم ترکیب اولیه قدرت دارند. این دارو به میزان 80% یا بیشتر با پروتئینهای پلاسما باند می شود. نیمه عمر نهایی بوپروپیون تازه آزاد شده حدود 14 ساعت و در مورد بوپروپیون Mediated Release حدود 20 ساعت است. متابولیت های این دارو عمدتاً از طریق ادرار دفع شده و حدود 1% ترکیبات بدون تغییر دفع می شود. بوپروپیون و متابولیت هایش از جفت عبور کرده و در شیر مادر نیز پخش می شوند.
بی قراری (آشفتگی)، اضطراب و بیخوابی اغلب در طی مراحل اولیه شروع درمان با این دارو دیده می شود. دیگر عوارض شایع گزارش شده شامل: تب، خشکی دهان، سردرد یا میگرن، گیجی، تکرر ادرار، تهوع و استفراغ، یبوست، افزایش تعریق و راشهای پوستی است. واکنش های ازدیاد حساسیت از خارش و کهیر گرفته تا موارد کمتر شایع مثل آنژیوادما، تنگی نفس و واکنش های آنافیلاکتیوئید که می توانند علائم مطرح کننده بیماری
سرم باشند، رخ می دهد. گزارشات نادری از سندرم استونس جانسون و اریتم مولتی فرم داده شده است. افزایش تعداد ضربان قلب، درد سینه، افزایش فشار خون (گاهی شدید) یا گاهی اتساع عروق
و کاهش فشار خون وضعیتی، تپش قلب و سنکوپ نیز گزارش شده است. حملات جنون، گیجی، کابوس های شبانه، اختلال حافظه، dysguisa بی اشتهایی و کاهش وزن، گزگز شدن، وزوز گوش و اختلالات بینایی نیز گزارش شده است. تشنج (seizure) که نسبتاً وابسته به دوز است ممکن است با این دارو رخ دهد و به خصوص در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی قابل توجه است، خطر این عارضه در بیماران با سابقه اختلالات تشنجی یا سایر عوامل مستعد کننده افزایش می یابد شیوع کلی تشنج در بیماران دریافت کننده دوز درمانی بوپروپیون 4/0-1/0 % بوده است. علائم مسمومیت شامل توهم، تهوع و استفراغ، افزایش تعداد ضربان قلب، کاهش هوشیاری و مرگ (بدنبال مسمومیت شدید)، تشنج در یک سوم موارد رخ می دهد.
لاواژمعده وشارکول
فعال میزان جذب دارو را در صورتی که بلافاصله بعد از مسمومیت خورده شود، کاهش می دهد. درمان حمایتی است. بنزودیازپین ها برای تشنج ممکن است بکار رود. دیورز، دیالیز و هموپرفوزیون به نظر نمی رسد مؤثر باشند.
-همراه با MAO و نیز در فاصله کمتر از 2 هفته از قطع MAO نباید داده شود.
-همراه با الکل، بایستی حتی الامکان اجتناب شود چرا که آستانه تشنج را تغییر می دهد هم چنین سایر داروهای پایین آورنده آستانه تشنج مثل ضد افسردگیها، آنتی سایکوتیکها، ضد مالاریاها، آنتی هیستامین های خواب آور، کینولون ترامادول، تئوفیلین یا کورتیکو استروئیدهای سیستمیک بایستی با نهایت احتیاط مصرف شوند.
-Patch های پوستی نیکوتین همراه با بوپروپیون می تواند باعث افزایش فشار خون شود.
-مصرف همزمان آن با آمانتادین یا لوودوپا بایستی با احتیاط باشد.
-کاربامازپین، فنی توئین و فنوباربیتال باعث القاء متابولیسم بوپروپیون ولی سایمتدین و یاوالپورات باعث مهار متابولیسم آن می شود.
-بدلیل خاصیت مهار کنندگی ایزوآنزیم CYP2D6 بوسیله بوپروپیون، این دارو بایستی با داروهایی چون ضد افسردگی ها، ضد سایکوزها، بتا بلوکرها و آنتی آریتمی های IC با احتیاط استفاده گردد.
هشدار ها بوپروپیون
بوپروپیون باعث القاء تشنج شده لذا در بیماران صرعی منع مصرف دارد. هم چنین در بیماران دچار بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی که نسبت به این عارضه مستعدترند و نیز در کسانیکه در حال ترک الکل یا بنزودیازپین هستند نیز منع مصرف دارد. لذا بایستی با نهایت احتیاط در بیماران دارای سابقه تشنج و سایر عوامل مستعد کننده مثل سیروز شدید کبدی یا تومورهای سیتم عصبی مرکزی، بکار رود. استفاده از آن در بیماران با سایر عوامل خطر ساز تشنج (مثل سوء مصرف الکل، تاریخچه ضربه سر، یا تب و داروهای پایین آورنده آستانه تشنج) فقط بایستی زمانی صورت گیرد که شواهدبالینی قوی به نفع استفاده از آن وجود دارد. در بیماران دو قطبی و سایکوتیک بدلیل القاء مانیا بایستی با احتیاط باشد در چنین بیمارانی استفاده از این دارو جهت ترک سیگار ممکن است ممنوع باشد. در بیماران با تاریخچه MI اخیر و بیماریهای قلبی و اختلال کبدی و کلیوی بایستی با احتیاط مصرف شود. در بیماران افسرده، استفاده از این دارو در مراحل اولیه درمان تا زمان بهبودی بایستی بامانیتورینگ دقیق بیمار باشد (بدلیل افزایش افکار پریشان در ابتدای درمان).
توصیه های دارویی بوپروپیون
در شیردهی اثرات آن کاملاً شناخته شده نیست و نباید در شیردهی استفاده کرد.
اختلال مهارتهای حرکتی و شناختی و یا اختلال قضاوت ممکن است با این دارو دیده شود که چنین افرادی باید از رانندگی و کار با ماشین آلات خودداری کنند.
منبع:قرص بوپروپیون چیست؟