گیاه سنا، بومی مناطق استوایی بوده و به طورِ طبیعی در مناطقِ گرم قاره آفریقا رشد میکند؛ اما ارزشِ داروییِ آن باعث شده است تا در بیشتر مناطق جهان کشت داده شود. نامهای دیگر این گیاه: سانا، سنای مکی، سنای حجازی، سنای هندی، هندی سنا، کوسِن، نیلتاک، سناکوری سنه، کاسیه، التربه، دیدوال، نیلتات، کاسپیند، الوی و سیا میباشد. قسمتهای مورد استفاده این گیاه، ریشه، برگ و غلاف دانهها میباشد.
این گیاه به شکل بوتهای کوچک بوده، گلهایی زرد رنگ و ساقهای به رنگ سبز کم رنگ دارد. برگهای این گیاه ظریف و شکننده بوده، این برگهای سبزِ مایل به خاکستری، خواص دارویی زیادی دارند. در طب سنتی، از برگ سنا به عنوان یک ماده ملین استفاده میشود. هم برگها و هم پوست گیاه سنا دارای خاصیت ملینی میباشند، با این حال پوست در مقایسه با برگها خاصیت کمتری دارد. این گیاه در اشکال مختلفی مانند کپسول، چای کیسهای، چای آزاد و نیز عصاره مایع وجود داشته، همچنین ریشه خشک شده و خالص این گیاه را میتوان از داروخانهها و عطاریها تهیه نمود. در ادامه این مطلب با عوارض و خواص برگ سنا آشنا شوید.
خاصیت برگ سنا (طبیعت و خواص درمانی)
طبق نظر پزشکان طب ستی، طبع برگ سنا گرم و خشک بوده و دارای عملکرد و اثرات دارویی قوی است.برخی خواص درمانی آن عبارتند از:
از مهمترین خواص برگ سنا خاصیت ملین و درمان یبوست است، به طوریکه از برگ سنا و میوه آن بیشتر به عنوان ملین و مسهل استفاده میشود. لازم به ذکر است برگ سنا در اثر جوشاندن خاصیت مسهل بودنش را از دست میدهد.
گیاه سنا تصفیه کننده خون است.
دمکرده این گیاه، قاعدهآور میباشد.
معمولا هنگام مصرف گیاه سنا، دل پیچههای جزیی رخ میدهد ولی اگر آن را همراه با تخم گشنیز، گل سرخ و گل ختمی استفاده کنند، از ایجاد دل پیچه جلوگیری میشود.
تسکین درد مفاصل و درد کمر از دیگر خواص برگ سنا میباشد، به این منظور، مقداری برگ سنا را در روغن زیتون جوشانده، سپس صاف نموده، میل کنند و به محل درد بمالند، همچنین میتوان ۵ گرم برگ سنا را با عسل مخلوط و به مدت ۷ روز میل کنند.
استفاده از این گیاه برای درمان بیماری صرع مفید است
سنا مسهل بلغم، صفرا و اخلاط سوخته میباشد و همچنین درخشانکننده پوست است.
از دیگر خواص سنا، کمک به درمان سیاتیک و نقرس است، به این منظور از دمکرده سنا میتوان استفاده کرد.
گیاه سنا جهت تسکین سردردهای کهنه و سردرد میگرنی موثر است.
درمان عوارض پوستی، رفع شقاق دست و پا، درمان خارش پوستی، برطرف کردن لکههای سیاه و سفید پوست، بهبود زخمهای کهنه و رفع ریزش مو نیز از خواص برگ سنا بوده، به این منظور مقداری برگ سنا را در سرکه دم کرده و به محل مورد نظر مالیده شود.
جهت کاهش تنگینفس از دمکرده این گیاه میتوان استفاده کرد.
عوارض برگ سنا (موارد منع مصرف و نکات احتیاطی)
در مصرف برگ سنا نباید زیادهروی کرد، چرا که ممکن است باعث اسهال شدید گردد. همچنین نباید از این گیاه به طور ممتد و طولانی استفاده شود، چون باعث تنبلی روده میگردد. بهتر است پس از دو هفته استفاده، یک یا دو هفته مصرف آن قطع شود. لازم است ذکر شود، میزان مصرف روزانه برگ گیاه سنا برای افراد بزرگسال، بین نیم تا یک گرم است.
گیاه سنا نباید در افراد کمتر از ده سال مصرف شود، همچنین مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.
مصرف سنا در برخی از شرایط ممنوع می باشد. افراد مبتلا به انسداد روده، بیماری کرون، کولیت لولسراتیو، هموروئید یا زخم معده می بایستی از مصرف سنا خودداری کنند.
در صورت مصرف داروهای قلبی، قبل از مصرف سنا حتما با پزشک خود مشورت کنید، چرا که امکان بروز تداخلات دارویی و وقوع اختلالات قلبی وجود دارد.
مصرف همزمان سنا با داروهای ادرارآور ممنوع بوده، چرا که این امر میتواند منجر به دفع بیش از حد پتاسیم از بدن شود.
از عوارض برگ سنا در صورت مصرف بیش از حد این گیاه، قولنج، بروز دردهای شکمی و دل پیچه است. برای کاستن عوارض جانبی توصیه میشود، آن را با گشنیز، دارچین، زنجبیل، انیسون و هل مخلوط نموده و مصرف کنند. به طور کلی مصرف برگ سنا در دوز مناسب، تقریبا بی خطر بوده و هیچ گونه نگرانی درباره مصرف آن وجود ندارد.
منبع:خواص برگ سنا