ترخون چیست؟
ترخون گیاهی است علفی و چند ساله از خانواده کاسنی که ارتفاع آن تا 1 متر نیز میرسد. برگهای باریک و بلند آن به رنگ سبز روشن و براق هستند. گلهای این گیاه به رنگ زرد بوده، به صورت گل آذین خوشه در انتهای ساقه اصلی قرار دارند. نام گونه این گیاه (دراکونکولوس) از کلمه دراگون به معنای اژدها گرفته شده است و علت این نامگذاری اثرات شفابخش و موثر این گیاه در درمان نیش زدگی انسان از مارها و حیوانات سمی میباشد. سبزی ترخون یکی از گیاهان معطر پر استفاده در صنایع غذایی بوده و از این گیاه بطور گسترده در صنعت تولید مواد اولیه آشپزی و همچنین کنسروسازی استفاده میشود. ترخون به دلیل افزایش ترشح اسید معده و خاصیت اشتها آوری از گذشته، به عنوان ادویه مخصوص گوشت مورد توجه بوده و سبب کاهش فشارخون هم میشود. در طب سنتی از این گیاه به عنوان کاهش دهنده درد دندان و دارای خاصیت ضد کرم یاد شده است. طی تحقیقی که در سال 2005 صورت گرفت و در”مجله کشاورزی شیمی غذا” نیز به چاپ رسید محققان دریافتند ترخون میتواند به عنوان یک روبنده و از بین برنده رادیکالهای آزاد در بدن نقش موثری ایفا نماید.
خواص ترخون
ترخون سبزیای با طبع گرم و خشک است. برخی خواص دارویی این گیاه عبارتند از:
ترخون منبع بسیار خوبی از آهن، کلسیم و منگنز است، این سبزی همچنین دارای پتاسیم، منیزیم و ویتامینهای A و C میباشد.
از مهمترین خواص ترخون کاهش درد دندان و لثه است، در واقع، جویدن ترخون باعث جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان میشود. علت تسکین درد دندان به خاطر وجود مادهای موسوم به اوژنول است که در سبزی ترخون وجود دارد.
مصرف ترخون برای درد مفاصل مفید بوده، بهتر است همراه غذا خورده شود و کوبیده آن بهصورت ضماد استفاده گردد.
ترخون قاعدهآور بوده و درمان کننده قاعدگیهای دردناک میباشد.
خوردن ترخون برای تسکین دل درد و دردهای معده که در اثر غذا و پرخوری به وجود آمده است، مفید میباشد. همچنین اگر معده شما تنبل و ترشح آن ضعیف است، خوردن این سبزی همراه با غذا به شما کمک خواهد کرد. به طور کلی ترخون، مقوی دستگاه هاضمه است و همچنین نفخ و باد شکم را دفع میکند.
ترخون قدرت دفاعی بدن را در برابر برخی ویروسها و باکتریها افزایش میدهد.
از دیگر خواص ترخون تقویت اعصاب است، به این منظور از دمکرده آن باید استفاده شود. خوردن چای ترخون، خستگی را از بین برده، اعصاب را آرام میکند و راه حل خوبی برای مشکلات بیخوابی است.
کسانی که سرعت انزال و سستی کمر دارند، ترخون خشک را با زرده تخممرغ مخلوط کرده به کمر بمالند و اگر ریشه ترخون باشد، بهتر است.
پیشگیری از تصلب شرائین و بیماریهای عروقی از دیگر خواص ترخون بوده، به این منظور برگهای ترخون را جویده و میل شود.
استفاده از دم کرده ترخون برای درمان نقرس، دردهای روماتیسمی مفید است؛ به این منظور ۱۰ گرم از این سبزی را در ۳۰۰ سیسی آب جوشانده و روزی ۳ فنجان میل شود.
گیاه ترخون در درمان مارگزیدگی بسیار مفید است.
ترخون، دارای خواص آنتیاکسیدانی فراوانی بوده که میتواند در خنثیسازی موادی موسوم به رادیکالهای آزاد کمک کند.
مضرات ترخون (عوارض جانبی، موارد احتیاطی و منع مصرف)
ترخون برای گرم مزاجان مضر است و زیادهروی در خوردن آن مشکلاتی را به وجود میآورد.
این گیاه برای سینه خوب نیست و سبب خشونت سینه میشود، بنابراین باید آن را با عسل خورد.
زیادهروی در خوردن ترخون باعث کم شدن شهوت میگردد و خون را تیره میکند.
مصرف طولانی مدت این سبزی میتواند سبب ایجاد سرطان شود که به دلیل استراگول موجود در آن است.
به دلیل وجود استراگول در ترخون و تاثیر آن بر جنین و ایجاد ناهنجاری در آن، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند، همچنین زیادهروی در مصرف ترخون باعث آغاز قاعدگی شده و در زنان باردار میتواند منجر به سقط جنین شود.
منبع: