به طور کلی مراحل مبتلا شدن به بیماری ایدز به 3 مرحله تقسیم می شوند که در هر مرحله شاهد علایم ایدز هستیم که در ادامه به همه آنها اشاره می کنیم :
1 – عفونت اولیه ، عفونت حاد و یا سندرم حاد ویروسی نامیده می شود
2 – مرحله بدون علامت بالینی یا دوره نهفتگی نامیده می شود.
3 – مرحله علامتدار عفونت ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی نامیده می شود.
مرحله اول :
این مرحله چند هفته طول می کشد و معمولاً با یک حالت شبیه سرماخوردگی که بلافاصله بعد از عفونت رخ می هد همراه است از این حالت شبیه سرماخوردگی گاهی اوقات تحت عنوان حالت seroconversion یاد می شود. (علائمی نظیر تب، گلودرد، بزرگی غدد لنفاوی، درد مفاصل و عضلات ، سر درد، ضعف و بی حالی، بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ، کاهش وزن، اسهال و گاهی دانه های جلدی و یا تظاهرات عصبی) در این مرحله بروز می کنند.
مرحله دوم :
دوره نهفتگی بدون علائم یا با علائم کم است و بسته به فرد، از دو هفته تا بیست سال ممکن است طول بکشد و همانطور که از نام این مرحله پیدا است، خالی از هر علامتی است. هرچند ممکن است غدد متورم لنفاوی هم وجود داشته باشند (لنفادنوپاتی). سطح HIV در خون محیطی به سطح بسیار پایینی کاهش می یابد، ولی بیماری همچنان مسری است و آنتی بادی HIV در خون قابل ارزیابی است.تحقیقات نشان داده است که HIV طی این مرحله غیرفعال نیست و در غدد لنفاوی بسیار فعال است.
مرحله سوم :
مرحله آخر HIV ( ایدز ) زمانی معنی پیدا می کند که شمار سلول های CD4+ T به کمتر از 200 سلول در هر میکرولیتر برسد و یا بیماری های خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.با گذشت زمان، سیستم ایمنی توان خود را از دست می هد و HIV جهش پیدا می کند و آلوده کنندگی اش تشدید می شود و با ایجاد نقص در سیستم ایمنی، علائم به وجود می آیند که در آغاز بسیاری از علائم خفیف هستند. ولی با تحلیل سیستم ایمنی، علائم تشدید می شوند.
در ادامه به 10 مورد از رایج ترین علائم ایدز اشاره می کنیم.
1. تب
یکی از اولین نشانه های ARS می تواند تب خفیف، تا حدود 102 درجه فارنهایت باشد. این تب اگر اتفاق بیفتد معمولاً با علائم خفیف دیگر مثل خستگی، تورم غدد لنفاوی و گلودرد همراه خواهد بود.
در این نقطه ویروس به سمت جریان خون در حال حرکت است و شروع به تکثیر به تعداد بالا می کند. وقتی این اتفاق می افتد، سیستم ایمنی بدن واکنش التهابی نشان می دهد.
2. گلودرد و سردرد
درست مثل سایر علائم، گلودرد و سردرد هم فقط در موقعیت جزء علائم ARS تشخیص داده می شوند.
3. درد عضلانی، درد مفصلی و تورم گره های لنفاوی
ARS معمولاً با آنفولانزا، مونونوکلئوز یا سایر عفونت های ویروسی، حتی سفلیس و هپاتیت، اشتباه گرفته می شود. جای تعجب نیست که بسیاری از علائم این بیماری ها یکسان هستند، مثل درد در مفاصل و عضلات و تورم گره های لنفاوی.
گره های لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن شما هستند و زمانیکه عفونتی وارد بدن شود، متورم می شوند. بسیاری از آنها در زیربغل، کشاله های ران و گردن وجود دارند.
. جوش و دانه های پوستی
جوش های پوستی ممکن است هم در ابتدا و انتهای دوره HIV/AIDS پدیدار شود. این جوش ها ممکن است در هر نقطه ای از بدنتان ایجاد شوند که اگر توضیح و علت دیگری نداشتند، بهتر است حتماً تست HIV انجام دهید.
5. حالت تهوع، استفراغ و اسهال
30 تا 60 درصد افراد در مراحل اولیه HIV به حالت تهوع، استفراغ یا اسهال دچار می شوند.
این علائم همچنین ممکن است در نتیجه درمان ضدویروسی و بعدها در روند عفونت درنتیجه عفونتی دیگر اتفاق بیفتد. اسهالی که مداوم باشد و به درمان های معمول واکنش ندهد نیز می تواند نشانه ای از این ویروس باشد.
6. کاهش وزن
کاهش وزن نشانه بیماری پیشرفته تر است و می تواند درنتیجه اسهال شدید اتفاق بیفتد. اگر در حال کم کردن وزن هستید، یعنی سیستم ایمنی بدنتان بسیار ضعیف شده است. در این وضعیت، بیمار حتی اگر تغذیه خوبی داشته باشد و تا آنجا که می تواند غذا بخورد باز هم وزن زیادی کم می کند. این مشکل معمولاً در مراحل آخری بیماری اتفاق می افتد. این روزها اما با کمک درمان ضدویروسی این مشکل کمتر شده است.
7. سرفه های خشک
این نشانه –سرفه های موذی که ممکن است هفته ها طول بکشد و به نظر می رسد که هیچوقت بهتر نخواهد شد– یکی از متداول ترین نشانه های بیماری در بیماران مبتلا به HIV که در مراحل پیشرفته بیماری خود قرار دارند می باشد.
8. تعرق شبانگاهی
تقریباً نیمی از افراد در مراحل اولیه عفونت HIV دچار تعرق شبانه می شوند. این مشکل با پیشرفت بیماری ممکن است وخیم تر شود و ارتباطی با ورزش کردن یا دمای اتاق ندارد.
نادیده گرفتن این مشکل که تقریباً مشابه گُرگرفتگی است که زنان در شروع یائسگی دچار آن می شوند بسیار دشوار است تعریقی ناگهانی و شدید که فرد را مجبور می کند برای عوض کردن لباس هایش از خواب بیدار شود.
9. عفونت های قارچی
عفونت قارچی دیگر که در مراحل آخری این بیماری ایجاد می شود، تبخال است. تبخال دهانی و تبخال تناسلی هر دو می توانند هم نشانه هایی از ARS و هم عفونت HIV یا ایدز باشد.
یکی دیگر از نشانه های آخری عفونت HIV تغییراتی مثل ضخیم و خمیده شدن ناخن ها، شکاف برداشتن و تغییر رنگ آنها می باشد.این مشکل معمولاً در اثر عفونت قارچی مثل کاندیدا اتفاق می افتد. بیمارانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده است بیشتر در معرض عفونت های قارچی هستند.
10. سردرگمی و مشکل در تمرکز
مشکلات شناختی نیز می توانند یکی از نشانه های جنون ناشی از HIV باشند که معمولاً در مراحل آخری این بیماری پدیدار می شوند. علاوه بر سردرگمی و مشکل برای تمرکز، جنون ناشی از HIV شامل مشکلات حافظه و مشکلات رفتاری مثل عصبانیت و آسیب پذیری و زودرنجی نیز می شود.
حتی ممکن است تغییرات حرکتی نیز به دنبال داشته باشد:دست و پاچلفتی شدن، نداشتن هماهنگی و مشکل در کارهایی که نیاز به مهارت های حرکتی دارد مثل نوشتن.
علاوه بر مواردی که مطرح شد باید بدانیم ابتلا به بیماری ایدز در اغلب موارد با عوارض ساده ای مانند اسهال ، خارش پوست و افزایش خفیف حرارت بدن شروع می شود. این عوارض پس از چند هفته خودبخود برطرف می شود و شخص خیال می کند که به سرماخوردگی دچار بوده است. از آنجا که ساخته شدن پادتنهای موثر حدود 14 روز طول می کشد دراین زمان جدال بین ویروسها و پادتنها در جریان است.
این را هم بدانید که بدن در روزهای اول ورود ویروس HIV شروع به ساخت آنتی بادی بر علیه آن نمی کند. بنابراین ممکن است تست آزمایشگاهی اول نتیجه را به اشتباه منفی گزارش کند. پس از سپری شدن این مرحله دورانی فرا می رسد که حال شخص بیمار خوب می شود اما در خون او پادتن ضد ایدز را می توان تشخیص داد و از خون وی ویروس ایدز را بدست آورد.
سلول های لنفوسیت T4 که مبتلا شده است شروع به تقسیم می کند همین امر باعث تورم غدد لنفاوی می شود. تورم غدد لنفاوی گاه ماهها یا سالها بعد از ابتلای اولیه پدیدار می شود و می تواند مدتها به همان حال باقی بماند. در بسیاری از موارد هم ناراحتیهای جدی دیگری به آن اضافه می شود. بیماران اکثرا به شدت لاغر می شوند چون دیواره روده آنها مواد غذایی را بطور کامل جذب نمی کند.
عرق کردن در شب و احساس خستگی ، التهاب بیضه ها از سایر علایم این بیماری است. مرحله بعدی که در آن تصویر نهایی بیماری ایدز به نمایش گذاشته می شود حاصل از درهم شکسته شدن کامل سیستم دفاعی بدن است. تعداد سلولهای لنفوسیت T4 به شدت کاهش یافته است و در این حالت انواع بیماریهای باکتریایی ، ویروسی و انگلی قادر هستند که فرد مبتلا را از پای بیاندازند.
اما در کل باید بگوییم که این علامت ها مختص بیماری ایدز نیستند و دیدن این علایم نشان دهنده این نیست که فرد مبتلا به ایدز شده است! در بسیاری از بیماری ها چنین علامت هایی دیده می شوند. در نهایت، تنها با انجام آزمایش خون می توان درباره این بیماری اطمینان پیدا کرد.
منبع:علائم بیماری ایدز